Ngôn Ngữ Lập Trình Là Gì *

Ngôn ngữ lập trình là nhóm ngành được quan tâm hàng đầu. Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu được ngôn ngữ lập trình là gì và giải đáp thắc mắc nên học ngôn ngữ lập trình nào. Cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

Ngôn ngữ lập trình bậc cao – High-level programming language

So với 2 loại ngôn ngữ vừa kể trên thì ngôn ngữ lập trình bậc cao được biết đến thông qua tính hiện đại, sự tự nhiên, khă năng độc lập. Đặc biệt, là ngôn ngữ này không bị chi phối bởi công cụ dịch và những thiết bị sử dụng. C, C++, Java, Pascal, PHP, Visual Basic… là một trong số nhiều loại ngôn ngữ lập trình thông dụng hiện nay.

Bên cạnh đó, dựa theo cách thức xây dựng và thực hiện ngôn ngữ lập trình có thể chia làm 3 loại như sau:

Có rất nhiều ngôn ngữ lập trình được phát triển mỗi năm. Bài viết này không thể chia sẻ chi tiết hết tất cả các loại ngôn ngữ lập trình nhưng sẽ giúp bạn tóm tắt ngắn gọn đặc điểm chức năng của 12 ngôn ngữ lập trình phổ biến và được sử dụng nhiều nhất hiện nay.

Ngôn ngữ máy (machine language)

Ngôn ngữ máy (machine language) là một tập các chỉ thị được CPU của máy tính trực tiếp thực thi. Mỗi chỉ thị sẽ thực hiện một chức năng xác định. Các chuỗi chỉ thị chính là tất cả các chương trình được thực thi trực tiếp bởi CPU.

Ngôn ngữ máy chính là ngôn ngữ cơ sở cho bộ vi xử lý và được hiển thị hoàn toàn theo dạng mã nhị phân. Các loại ngôn ngữ lập trình khác cuối cùng sẽ được chuyển thành ngôn ngữ máy trước khi hoàn thiện chương trình.

Hợp ngữ (assembly language) được xem là một trong những loại ngôn ngữ lập trình bậc thấp. Hợp ngữ là loại ngôn ngữ lập trình phức tạp, khó nhớ, phụ thuộc vào các loại vi xử lý khác nhau và cần công cụ hợp dịch để có thể dịch ra ngôn ngữ máy.

Mặc dù hợp ngữ được viết bằng từ viết tắt tiếng Anh nhưng hợp ngữ vẫn thua kém các loại ngôn ngữ lập trình khác về mặt vị thế.

Các thành phần của ngôn ngữ lập trình

Ngôn ngữ lập trình được cấu thành bởi các thành phần sau:

Tổng kết lại, các thành phần của ngôn ngữ lập trình bao gồm cú pháp, từ vựng, cú pháp chương trình, thư viện, trình biên dịch, trình thông dịch và các công cụ hỗ trợ.

Thành phần và cấu trúc của ngôn ngữ lập trình

Hiểu rõ các thành phần cấu trúc của một ngôn ngữ lập trình là điều cần thiết để lập trình viên sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Dưới đây là các thành phần chính:

Bộ ký tự của một ngôn ngữ lập trình bao gồm các ký tự và biểu tượng cần thiết để tạo nên mã nguồn. Điều này bao gồm các chữ cái, số, toán tử, từ khóa, ký hiệu đặc biệt và khoảng trắng. Mỗi ngôn ngữ lập trình có một bộ ký tự riêng biệt, phù hợp với cú pháp và cách thức hoạt động của nó.

Cú pháp (syntax) là tập hợp các quy tắc xác định cách sắp xếp và cấu trúc các thành phần trong một chương trình. Nó giúp developer viết code đúng syntax và không có lỗi cú pháp. Các quy tắc cú pháp bao gồm cách đặt tên biến, định nghĩa hàm, sử dụng câu lệnh điều khiển,… Việc code đúng cú pháp là bắt buộc để chương trình có thể chạy đúng cách.

Ngữ nghĩa liên quan đến ý nghĩa và mục đích của các câu lệnh, biểu thức và cấu trúc mã trong ngôn ngữ lập trình. Ngữ nghĩa được xác định bởi các quy tắc lập trình và cú pháp của ngôn ngữ. Hiểu ngữ nghĩa là điều quan trọng để phát triển và duy trì các ứng dụng phần mềm chất lượng cao.

Các thành phần này tạo nên nền tảng cho việc viết mã và phát triển ứng dụng trong bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào.

Ngôn ngữ máy – Machine language

Ngôn ngữ máy – mã máy được nhìn nhận là cơ bản của mọi loại ngôn ngữ lập trình khác. Xuất phát từ việc, đây là ngôn ngữ cơ sở cho bộ vi xử lý. Ngôn ngữ máy hiển thị thông qua dạng mã nhị phân. Các loại ngôn ngữ lập trình khác đến cuối đều vẫn sẽ được chuyển thành dạng ngôn ngữ máy trước khi hoàn thiện chương trình.

Hợp ngữ đây được xem là một trong số ngôn ngữ lập trình bậc thấp. Hợp ngữ được đánh giá thấp vì khá phức tạp, bị chi phối bởi những loại vi xử lý khác nhau, kèm theo đó là công cụ hợp dịch để dịch từ hợp ngữ ra ngôn ngữ máy ở giai đoạn phát triển chương trình.

Hiện tại, hợp ngữ đang dành đánh mất phong độ và không được đánh giá cao so với các ngôn ngữ lập trình khác mặc dù ban đầu nó được viết bằng những từ viết tắt trong tiếng Anh.

Ngôn ngữ lập trình bậc cao (High-level programming language)

Ngôn ngữ lập trình bậc cao là ngôn ngữ lập trình hiện đại, tự nhiên, độc lập và không phụ thuộc vào công cụ dịch hay thiết bị sử dụng. Ví dụ về một số loại ngôn ngữ lập trình bậc cao có thể kể đến là: Java, PHP, C, C++,…

Mặt khác, ngôn ngữ lập trình bậc cao có thể được phân loại theo phương pháp xây dựng và thực hiện chương trình như:

Đặc điểm chung của các ngôn ngữ lập trình

Ngôn ngữ lập trình là các bộ từ vựng, cú pháp và quy tắc để viết chương trình máy tính. Các đặc điểm chung của các ngôn ngữ lập trình bao gồm:

Nên học ngôn ngữ lập trình nào trong năm nay?

Mỗi loại ngôn ngữ lập trình đều mang những tính năng độc đáo và hướng đến việc giải quyết các loại vấn đề cụ thể. Lựa chọn ngôn ngữ để sử dụng có thể dựa vào mục tiêu cụ thể của bạn, chẳng hạn như phát triển web, tạo ứng dụng cho điện thoại Android hoặc iOS, viết phần mềm máy tính, lập trình vi mạch, công tác trong lĩnh vực học máy/deep learning, hoặc quản lý dữ liệu lớn. Hoặc bạn cũng có thể dựa vào định hướng phát triển trong tương lai của ngôn ngữ đó để quyết định. Tuy vậy, điều cốt yếu là phải nắm được nguyên lý cơ bản của lập trình và cách thức mà các ngôn ngữ này được áp dụng trong thực tế.

Dù vậy, vì mọi ngôn ngữ lập trình đều xây dựng trên những nguyên tắc cơ bản như loops, constants, variables, functions, algorithms, và hơn thế nữa, việc có một nền tảng tư duy lập trình vững chắc cùng với sự thông thạo ít nhất một ngôn ngữ sẽ làm cho việc học các ngôn ngữ khác trở nên dễ dàng hơn.

Đây là bài viết tổng hợp 12 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay. Nó sẽ là những công cụ đắc lực giúp bạn và công ty phát triển theo từng mục đích khác nhau. Đây chỉ là các ngôn ngữ bạn giúp bạn hiểu và tham khảo về các ngôn ngữ lập trình. Còn quyết định học, phát triển và làm việc tùy thuộc vào mục đích và khả năng của từng người. Chúc các bạn thành công.

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu sử dụng phần mềm ngày càng tăng, số lượng của các ngôn ngữ lập trình theo đó cũng tăng lên không ngừng. Vậy đâu là những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất? Đặc điểm của những ngôn ngữ lập trình đó là gì?  Bài viết này, TopDev sẽ giới thiệu bạn Top 15 ngôn ngữ trình được sử dụng nhiều nhất và lý do tại sao chúng lại được ưa chuộng như vậy.

Ngôn ngữ lập trình (tiếng Anh: Programming Language) là một phương tiện mà các lập trình viên sử dụng để giao tiếp với máy tính. Nó là một tập hợp các quy ước, cú pháp đặc biệt được sử dụng để tạo ra các chương trình máy tính.

Hay nói đơn giản, ngôn ngữ lập trình là dạng “ngôn ngữ” mà con người có thể hiểu được (human code), sau đó được biên dịch thành mã máy (machine code) bởi trình biên dịch để giao tiếp với các thiết bị công nghệ số.

Các ngôn ngữ lập trình khác nhau có thể được sử dụng để phát triển các loại phần mềm khác nhau, từ các ứng dụng di động, trang web cho đến phần mềm máy tính và các hệ thống nhúng. Những ngôn ngữ lập trình càng phổ biến thì càng có nhiều người sử dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các sản phẩm công nghệ.